Zerwane więzadło krzyżowe w kolanie, przednie lub tylne, to poważny uraz, którego nie należy ignorować. Głównym zadaniem tej tkanki jest stabilizacja stawu kolanowego. Bez niej staw narażony jest na poważne urazy. Zerwanie więzadła krzyżowego przedniego to bardzo częsta przypadłość piłkarzy oraz narciarzy. Zobacz, jak sprawdzić, czy więzadło jest zerwane, jak je leczyć i jak dojść do pełnej sprawności.
Spis treści
Zerwanie więzadła krzyżowego − co to jest?
Na początek warto dowiedzieć się, czym są więzadła. Spełniają one bardzo ważną funkcję w Twoim kolanie. Ich zadaniem jest utrzymanie stabilności stawów. Bez nich Twoje kolano chwiałoby się w każdym kierunku.
Więzadło łączy kość udową z kością piszczelową, przechodząc przy tym przez kolano, a dokładnie staw kolanowy. Oprócz tego, w kolanie występują jeszcze więzadła boczne. Struktury te zabezpieczają staw kolanowy od wewnątrz (więzadło piszczelowe) i od zewnątrz (więzadło strzałkowe).
Więzadło zalicza się do tkanek mięśni w układzie mięśniowo-szkieletowym człowieka. Stworzone jest z tkanki łącznej. Wyróżniamy dwa rodzaje więzadeł krzyżowych w kolanie: przednie i tylne.
Jak sprawdzić, czy więzadło jest zerwane? Podczas diagnostyki przypadku lekarz może postawić jedną z 3 diagnoz:
- naciągnięte więzadło,
- naderwane więzadło,
- zerwane więzadło.
Na podstawie tej klasyfikacji można się domyślić, że uraz więzadeł jest stopniowalny. Zerwanie więzadła to zdecydowanie najbardziej skomplikowany przypadek. Do kontuzji prowadzi zwykle poważniejszy rodzaju urazu.
Zerwane więzadła w kolanie − objawy
Skąd masz wiedzieć, że masz zerwane więzadła w kolanie? Objawy to przede wszystkim bardzo duży ból w okolicy stawu kolanowego. Typowo możesz też zauważyć opuchliznę kolana. Obrzęk zaczyna pojawiać się tuż po samym urazie, do którego dochodzi nagle. O tym, że zerwałeś więzadło krzyżowe, raczej będziesz wiedział − nie jest to jedna z tych kontuzji, którą da się „rozchodzić”.
Innymi symptomami zerwanego więzadła krzyżowego są przede wszystkim ból podczas ruchu kolanem oraz znaczne ograniczenie jego mobilności. Na kontuzjowanej nodze raczej nie będzie dało się normalnie stanąć… i lepiej tego nie próbować na siłę.
Przy uszkodzeniu więzadeł bocznych pacjent może odczuwać skoślawienie stawu do środka lub na zewnątrz. W miejscowych urazach może pojawić się zasinienie lub opuchnięcie. Dość często opisywanym objawem przy zerwaniu więzadeł może być tzw. uciekanie kolana, czyli niestabilność w stawie.
Zerwane więzadło − najczęstsze przyczyny
Z technicznego punktu widzenia, zerwanie więzadła krzyżowego w kolanie wiąże się z przekroczeniem zakresu ruchomości stawu kolanowego. Tak więc do uszkodzenia więzadła najczęściej dochodzi w wyniku urazu, zwłaszcza podczas uprawiania sportu.
Ze względu na różnice w budowie anatomicznej stawów kolanowych między kobietami i mężczyznami to te pierwsze częściej narażone są na uszkodzenia więzadeł krzyżowych przednich. Być może słyszałeś, że zerwane więzadło w kolanie to przypadłość piłkarzy. Amatorzy tej dyscypliny sportu najczęściej uszkadzają przednie więzadło. Do kontuzji dochodzi na boisku, kiedy noga piłkarza blokowana jest stopą zawodnika przeciwnej drużyny. Na przednie więzadła krzyżowe powinni uważać także narciarze.
Tylne więzadła krzyżowe są dużo lepiej chronione anatomicznie, dlatego zrywa się je rzadziej. Zwykle dochodzi do tego podczas wypadków komunikacyjnych. Nazywa się to nawet syndromem deski rozdzielczej, która uderzając z całym impetem w nogę siedzącego człowieka, zrywa tylne więzadło krzyżowe.
Jeżeli już kiedyś doświadczyłeś kontuzji więzadeł krzyżowych, musisz liczyć się z tym, że na struktury te będzie trzeba uważać już zawsze. Czy to w nodze, która doszła do zdrowia, czy też tej zdrowej.
A czy można zerwać jednocześnie przednie i tylne więzadła w kolanie? Takie przypadki zdarzają się najrzadziej, jednak jest to oczywiście możliwe. Podwójny uraz towarzyszy zwykle poważnemu zwichnięciu kolana (do którego także dochodzi stosunkowo rzadko). Sytuacja ta ma bardzo poważne konsekwencje − staw będzie bardzo widocznie zdeformowany i odczuwać możesz potworny ból. Dlatego konieczna będzie natychmiastowa interwencja chirurgiczna.
Sporty kontaktowe to także częsta przyczyna zerwania więzadeł bocznych. Oczywiście kontuzje te nie przytrafiają się tylko sportowcom. Czasem nieszczęśliwe postawienie nogi czy upadek ze schodów lub krawężnika, mogą spowodować uraz kolana i zerwanie więzadła.
Zerwane więzadła w kolanie − jak leczyć?
Zaraz po urazie, kiedy pojawią się problemy z ruszaniem kolana, ostry ból oraz obrzęk, od razu jedź na pogotowie − najlepiej pogotowie ortopedyczne. Nie zwlekaj z tym! Po przybyciu na izbę lekarz oceni Twój stan na postawie badania fizykalnego. Powinien też zlecić prześwietlenie RTG (dzięki zdjęciu można wykluczyć złamanie, jednak nie do końca można ocenić na jego podstawie stan tkanek miękkich). Jeżeli pada podejrzenie na zerwanie więzadła krzyżowego, lekarz może zlecić wykonanie rezonansu magnetycznego. Badania obrazowe pomogą także podejrzeć, jak mają się struktury całego stawu kolanowego po urazie. Warto zaznaczyć, że bardzo często zerwanie więzadła to tylko jedna z przypadłości, jakie występują podczas urazu. Towarzyszyć może temu także zwichnięcie czy złamanie np. rzepki lub łękotki.
Przy obrzęku kolana lekarz może zainterweniować, wykonując punkcję. Dlaczego? Podczas zerwania więzadła kolanowego dochodzi do dużego krwawienia do stawu. Odbarczenie stawu może przynieść ulgę i poprawić jego ruchomość. W strzykawce może oprócz krwi może pojawić się również tłuszcz, co świadczyć będzie o złamaniu.
Jak leczy się zerwane więzadło krzyżowe przednie lub tylne? W przypadku tej dolegliwości zazwyczaj niezbędne jest leczenie operacyjne. Kolejny krok to wielomiesięczna, żmudna rehabilitacja, przebiegająca pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty. Dodatkowym wsparciem może okazać się również noszenie ortezy i schładzanie miejsca, np. żelowymi kompresami.
Nieleczone zerwane więzadło krzyżowe − czym skutkuje?
Niestety, samoistne wyleczenie więzadła krzyżowego zdarza się wyjątkowo rzadko. Czy można więc żyć bez sprawnego więzadła krzyżowego przedniego? To zależy od przypadku. Zdarza się, że nieleczone zerwane więzadło krzyżowe nie będzie powodować niestabilności w kolanie. Do sprawności osoby takie dochodzą dzięki dobrze dobranej fizjoterapii.
Osoby aktywne fizycznie najczęściej jednak decydują się na rekonstrukcję operacyjną więzadła krzyżowego. Dlaczego? Jeżeli zamierzają w przyszłości obciążać staw podczas sportu, lepiej zabezpieczyć je „zdrową” tkanką. Po operacji czeka Cię rehabilitacja, która opierać się będzie przede wszystkim na fizjoterapii.
A jak wygląda leczenie zerwanego więzadła krzyżowego tylnego? Na początek najważniejsze jest unieruchomienie kolana za pomocą specjalnego stabilizatora na kolano lub ortezy. Decyzja o operacji zapada statystycznie rzadziej, bo więzadło może samo się wygoić.
W przypadku więzadeł bocznych istnieje zdecydowanie większe prawdopodobieństwo, że zagoją się same. Nie oznacza to jednak, że można pozostawić je „nieleczone”. Zalecaną terapią jest stabilizacja i unieruchomienie stawu na 3-6 tygodni (może dłużej, w zależności od przypadku). Przy uszkodzeniu więzadeł dobrym rozwiązaniem będzie chodzenie o kuli, aby jak najbardziej oszczędzać kolano. Dodatkowo regenerację struktury powinna uzupełniać odpowiednia fizjoterapia. Na pewien czas będzie trzeba także pożegnać się ze sportem, aż do dojścia do pełnej sprawności.
Zerwane więzadło − nie zwlekaj z leczeniem!
Zerwane więzadło w kolanie wiąże się z poważnym bólem. To jeden z tych urazów, który powinien natychmiast zaprowadzić Cię na szpitalny oddział ratunkowy. Rekonwalescencja po związanym więzadle krzyżowym nie jest łatwa, ale wiele osób dochodzi po urazie do pełnej sprawności. Pamiętaj, że kiedy już raz doszło do kontuzji, może ona się powtarzać, dlatego musisz zachować ostrożność.
Jeżeli jesteś aktywnym sportowcem, chroń kończynę specjalnymi stabilizatorami oraz ochraniaczami. Znajdziesz je między innymi na stronie Sport Shop. Sprawdź też inne pozycje z naszej oferty!
