Popularność koszykówki w Polsce wciąż rośnie. Dotyczy to zarówno liczebności fanów tego sportu na szczeblu profesjonalnym, jak i osób grających w nią amatorsko. Na czym dokładnie polega koszykówka? Sprawdź nasz poradnik i zapoznaj się z zasadami gry!
Spis treści
Dlaczego warto znać zasady gry w koszykówkę?
Mecze koszykówki są znane ze swojej widowiskowości. Akcja na boisku jest dynamiczna, a walka o każdy punkt wyjątkowo zacięta. Jest to sport, który potrafi naprawdę wciągnąć, oczywiście pod warunkiem, że znasz zasady koszykówki.
Podstawy gry w koszykówkę poznaje się na lekcjach wychowania fizycznego. Poświęca się temu stosunkowo niewiele czasu, dlatego możesz nie pamiętać, na czym dokładnie polega koszykówka. Zasady tego sportu wydają się dość proste – najważniejszą jest to, aby umieścić piłkę w koszu przeciwnej drużyny. Podobnie jak w przypadku innych dyscyplin obowiązują tu jednak ściśle określone reguły, których musisz przestrzegać.
Zastanawiasz się, czy koszykówka to sport dla Ciebie? Jeśli lubisz intensywne aktywności, które wymagają biegania i skakania, na pewno przypadnie Ci do gustu. Będzie też świetnym wyborem w przypadku osób, które chcą wyszczuplić sylwetkę. W trakcie godziny meczu możesz spalić bowiem nawet 700 kcal!
Grając w koszykówkę, popracujesz nad swoją kondycją, wytrzymałością i zwinnością. To także sport, który sprzyja nawiązywaniu znajomości. Kiedy jeszcze warto poznać zasady gry w koszykówkę? To konieczność w przypadku osób, które chciałyby kibicować bliskim lub pragną oglądać zawody sportowe i mecze.
Przepisy koszykówki – ciekawostki
Koszykówka jest popularna na całym świecie, a mecze NBA (National Basketball Association) śledzą setki milionów widzów. Gwiazdy boiska takie jak Michael Jordan czy LeBron James znane są niemal przez każdego. Najsłynniejszym Polakiem w NBA był z kolei Marcin Gortat.
Zanim wyjaśnimy, jakie są przepisy koszykówki, mamy dla Ciebie garść ciekawostek:
- koszykówka powstała w 1891 roku w Sprigfield, a jej twórcą był protestancki pastor James Naismith;
- w 1936 roku koszykówka została jedną z dyscyplin olimpijskich;
- najlepsza liga koszykarska na świecie to amerykańsko-kanadyjska NBA;
- zasady w koszykówce mogą się od siebie nieco różnić w zależności od rodzaju zawodów i federacji;
- najdłuższy w historii mecz w koszykówkę trwał 78 min (w 1951 roku między Indianapolis Olympians i Rochester Royals).
Zasady w koszykówce – słownik pojęć
Przepisy gry w koszykówkę byłyby trudne do zrozumienia bez znajomości podstawowych pojęć związanych z tym sportem. Dlatego, przygotowaliśmy dla Ciebie minisłownik określeń powszechnie używanych w koszykówce. Są to:
● blok – rodzaj faulu osobistego, który polega na utrudnianiu poruszania się przeciwnika, np. poprzez hamowanie rywala przemieszczającego się w kierunku przeciwnym do zasłony lub wyciąganie rąk poza obszar „cylindra”, czyli wyimaginowanej przestrzeni osobistej. W odróżnieniu od krycia blokowanie jest zabronione;
● zbiórka – przechwycenie przez zawodnika piłki bezpośrednio po nieudanym rzucie do kosza;
● asysta – podanie piłki do partnera z drużyny i stworzenie mu w ten sposób okazji do bezpośredniego zdobycia punktu;
● przechwyt – świadome działanie koszykarza zmierzające do przejęcia piłki (przechwyt nie może wynikać np. z trafienia piłką przez rywala)
● martwa piłka – jest to piłka, która nie może być zagrywana (np. gdy zostanie zdobyty punkt);
● aut – piłka opuszcza boisko (za aut odpowiedzialny jest zawodnik, który jako ostatni jej dotykał);
● dwutakt – sposób rzutu do kosza: zawodnik łapie piłkę i wykonuje z nią dwa kroki, a następnie celuje do kosza;
● faul – nieprzepisowe powstrzymanie gracza, wyróżnia się faul w obronie, faul w ataku, a także faule niesportowe, dyskwalifikacyjne i techniczne. Niektóre rodzaje fauli można popełnić bez piłki;
● air ball – po oddaniu rzutu, piłka nie dolatuje do obręczy ani tablicy;
● alley oop – podanie piłki do wyskakującego zawodnika, które kończy się wsadem;
● rzut wolny – rzut oddawany z linii rzutów wolnych, jest przyznawany m.in. w przypadku faulu w trakcie akcji rzutowej, popełnienia faulu technicznego lub dyskwalifikującego przez drużynę przeciwną.
Terminologia ta pomoże zrozumieć, na czym polega koszykówka. Zasady, które znajdziesz poniżej, wyjaśnią zaś pozostałe wątpliwości.
Koszykówka – zasady gry
W meczu koszykówki uczestniczą dwie drużyny składające się maksymalnie z 12 zawodników (w tym kapitana), z czego w trakcie gry na boisku przebywa po 5 zawodników każdej drużyny. Zasady gry w koszykówkę określają również czas trwania meczu: spotkanie dzieli się na 4 kwarty, a każda z nich trwa zazwyczaj 10 min (w NBA 12 min). Mecz wygrywa drużyna, która zdobędzie w tym czasie największą ilość punktów za celne strzały do kosza.
Jakie są jeszcze istotne przepisy koszykówki?
- Celem gry jest trafienie do kosza znajdującego się po stronie boiska przeciwników;
- liczba punktów przyznawana za celne trafienie zależy od odległości, z jakiej zawodnik wykonał rzut (można zdobyć 1,2 lub 3 punkty);
- pomiędzy kwartami odbywają się 2-minutowe przerwy, główna przerwa w połowie meczu (między 2 a 3 kwartą) trwa 15 min;
- jeśli w czwartej kwarcie obie drużyny mają jednakową liczbę punktów, rozgrywane są dogrywki (po 5 min) aż do skutku, czyli zwycięstwa jednej z drużyn;
- kosz ustawiony jest na wysokości 3,05 metra, a piłka zawsze jest pomarańczowa;
- w profesjonalnej koszykówce długość boiska wynosi 28 m, a szerokość 15 m według zasad FIBA oraz 28,65 na 15,24 m według zasad NBA oraz NCAA.
Zasady koszykówki w przypadku meczów amatorskich nie są oczywiście tak precyzyjne: w rozgrywce może uczestniczyć mniejsza liczba zawodników, a wielkość boiska nie ma znaczenia (najważniejsze, aby było utwardzone, a na jego powierzchni znajdowały się linie oznaczające środek oraz linie rzutów).
Przepisy gry w koszykówkę – pozycje zawodników
Podobnie jak w przypadku innych gier zespołowych, tak w koszykówce, siła tkwi w drużynie. Dlatego każdy zawodnik zajmuje określoną pozycję (zgodną z indywidualnymi predyspozycjami).
Przepisy gry w koszykówkę określają następujące pozycje zawodników:
- center, czyli środkowy – jego zadaniem jest zdobywanie punktów spod kosza, zbieranie piłek z tablicy oraz blokowanie przeciwników i wykonywanie zbiórek;
- shooting guard, czyli rzucający obrońca – bardzo wymagająca pozycja, zawodnik ma za zadanie zdobyć jak największą liczbę punktów, często wykonuje rzuty z dystansu, w tym rzutów za trzy punkty (6,75 albo 7,24 m w zależności od ligi);
- small forward, czyli niski skrzydłowy – dynamicznie szuka dla siebie miejsca na boisku, często zajmuje się pilnowaniem rozgrywającego zawodnika przeciwnej drużyny;
- power forward, czyli silny skrzydłowy – jest przede wszystkim obrońcą, przenosi ciężar akcji na różne części boiska, musi też wykorzystywać okazje ofensywne;
- point guard, czyli rozgrywający – jego obowiązkiem jest kierowanie grą drużyny, rozpoczyna budowanie akcji, ale dąży też do przerwania akcji przeciwnika.
Zasady koszykówki 3⨯3
Istnieje kilka odmian koszykówki, spośród których sporą popularnością cieszy się koszykówka 3⨯3. Jest to tzw. koszykówka uliczna, która często jest rozgrywana na niewielkich miejskich boiskach. Przepisy koszykówki w takiej sytuacji są mało skomplikowane, dlatego świetnie sprawdzają się w przypadku osób początkujących.
Drużyny biorące udział w takim meczu liczą po trzech zawodników (dodatkowo po jednym rezerwowym). Na początku meczu sędzia (w ulicznej koszykówce często jest nim jeden z zawodników) rzuca monetą, decydując o tym, która z drużyn rozpocznie rozgrywkę. Mecz trwa maksymalnie 10 minut – jeśli jedna z drużyn zdobędzie przed tym czasem 21 punktów, automatycznie zostaje zwycięzcą.
Zasady koszykówki ulicznej dotyczące przyznawania punktów wyglądają zupełnie inaczej niż w przypadku klasycznych rozgrywek. Gracze umawiają się między sobą na jeden z kilku systemów punktacji:
- 1’s only – każdy trafiony rzut liczy się za jeden punkt;
- 2’s only – każdy trafiony rzut liczy się za dwa punkty;
- 1’s and 2’s – rzut liczy się za 1 lub 2 punkty w zależności od miejsca wykonania;
- 2’s and 3’s – rzut liczy się za 2 lub 3 punkty w zależności od miejsca wykonania.
Rozgrywka toczy się do uzyskania określonego wyniku, od 7 do nawet 21 punktów.
Znasz zasady koszykówki – czas na wyposażenie!
Wiesz już, jakimi prawami rządzi się koszykówka. Zasady to jednak nie wszystko – jeśli chcesz spróbować swoich sił w tej dyscyplinie, musisz zadbać o odpowiednie akcesoria. Na początek przydadzą się przede wszystkim:
- odzież koszykarska – luźne, sportowe spodenki oraz koszulka na ramiączkach lub z krótkim rękawem;
- buty koszykarskie – powinny zapewniać stabilizację dla stawu skokowego, być lekkie oraz gwarantować dobrą przyczepność do podłoża;
- znaczniki koszykarskie – specjalne koszulki, które nakłada się na górę stroju. Umożliwią one identyfikację zawodników grających w tej samej drużynie.
Osoby, które pragną poczuć się niczym koszykarze w NBA, mogą zdecydować się również na takie akcesoria jak opaski na głowę lub frotki na nadgarstki. Zasady w koszykówce profesjonalnej dokładnie określają rodzaje stroju. W przypadku drużyn amatorskich nie jest to jednak tak istotne – liczy się wygoda.
Kompletujesz wyposażenie na boisko na własnym podwórku i marzysz o prawdziwym meczu? Niezbędne w tym wypadku będą piłki do koszykówki oraz tablice i obręcze koszykarskie.
Masz już wszystko? Ruszaj na boisko i zdobywaj punkty!
Przekonaj się o tym, jak pasjonującym sportem jest koszykówka i spróbuj swoich sił na koszykarskim boisku. Nie zapomnij o wyposażeniu, które będzie niezbędne do rozegrania meczu. Mamy dobrą wiadomość – wszystkie potrzebne rzeczy znajdziesz w sklepie Sport-shop.pl. Z nimi poczujesz się jak profesjonalny gracz, bez względu na to, czy będziesz grać na zawodowej sali, czy przydomowym placu.
